معرفی تفاوت آفت دهان با زگیل دهانی؛ بررسی کامل علائم، دلایل و روش‌های درمان

آفت دهان و زگیل دهانی مشکلات دهانی هستند که می‌توانند موجب ناراحتی و آزار افراد شوند و تفاوت‌های اساسی در علت، علائم و روش‌های درمان آنها وجود دارد. آفت دهان که به صورت زخم‌های کوچک و دردناک در داخل دهان ظاهر می‌شود، ناشی از استرس، کمبودهای تغذیه‌ای یا آسیب‌های جزئی است و به‌ طور معمول پس از چند روز یا هفته به خودی خود بهبود می‌یابد. از طرف دیگر زگیل دهانی که به دلیل عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (

دهان یکی از حساس‌ترین و آسیب‌پذیرترین بخش‌های بدن است که امکان دارد با مشکلات مختلفی مواجه شود. درک تفاوت‌های میان این دو شرایط می‌تواند به شما کمک کند تا به موقع برای درمان مناسب اقدام کنید. در این مقاله به بررسی دقیق این تفاوت‌ها پرداخته و روش‌های تشخیص، درمان و پیشگیری از آفت دهان و زگیل دهانی را بررسی می‌کنیم. همچنین نکاتی را ارائه می‌دهیم که به شما کمک می‌کند تا از بروز این مشکلات جلوگیری کرده و در صورت بروز آنها، به درستی اقدام کنید.

 

بررسی تفاوت های مهم آفت دهان با زگیل دهانی

 

آفت دهان و زگیل دهانی هردو از مشکلات رایج دهان هستند که ممکن است باعث نگرانی شوند. این دو وضعیت به رغم شباهت‌هایی که دارند، دارای تفاوت‌های مهمی در ظاهر، علت و نحوه درمان هستند. در ادامه به تفصیل تفاوت آفت دهان با زگیل دهانی را توضیح می‌دهیم:

بخوانید: برفک دهان + بررسی کامل این بیماری در نوزادان و بزرگسالان و روش‌های درمان

علت بروز

 

• آفت دهان: علت دقیق ایجاد آفت دهان هنوز کاملا مشخص نیست، اما عواملی مانند استرس، آسیب‌های دهانی، یا کمبود برخی ویتامین‌ها می‌توانند موجب بروز آن شوند. آفت‌ها به دلایلی غیر ویروسی ایجاد می‌شوند و بیشتر به صورت زخم‌های سطحی هستند.
• زگیل دهانی: درمقابل، علت اصلی زگیل دهانی عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. این ویروس از طریق تماس مستقیم با فرد مبتلا منتقل شده و باعث ایجاد زگیل‌های کوچک و برجسته در داخل دهان می‌شود.

 

ظاهر زخم‌ها

 

• آفت دهان: آفت‌ها به صورت زخم‌های کوچک و گرد با رنگ سفید یا زرد همراه با حاشیه قرمز دیده می‌شوند. این زخم‌ها اغلب به اندازه‌ای کوچک هستند که می‌توان آن‌ها را به راحتی مشاهده کرد.
• زگیل دهانی: زگیل‌های دهانی به شکل برجستگی‌های کوچک و سفت، به رنگ مشابه با رنگ پوست دهان (معمولا سفید، صورتی، قرمز یا خاکی) هستند. این زگیل‌ها به صورت تک یا گروهی در نواحی مختلف دهان می‌توانند ظاهر شوند.

 

محل ظهور

 

• آفت دهان: آفت‌ها در داخل دهان، روی لب‌ها، گونه‌ها یا زبان ظاهر می‌شوند. این زخم‌ها بیشتر به صورت منفرد و در نواحی نرم دهان به وجود می‌آیند.
• زگیل دهانی: زگیل‌های دهانی می‌توانند در هر ناحیه‌ای از دهان یا حتی گلو ظاهر شوند، اما معمولا بیشتر در زبان یا لثه‌ها مشاهده می‌شوند.

 

درد و ناراحتی

 

• آفت دهان: یکی از ویژگی‌های مهم آفت دهان، دردناک بودن آن است. آفت‌ها به‌ویژه هنگام خوردن غذا، نوشیدن مایعات یا صحبت کردن می‌توانند باعث ایجاد درد و ناراحتی شوند.
• زگیل دهانی: درمقابل، زگیل‌های دهانی بدون درد هستند و ممکن است تنها به صورت برآمدگی‌هایی کوچک و برجسته احساس شوند. آنها به ندرت باعث ناراحتی می‌شوند.

 

میزان عفونت و مسری بودن

 

• آفت دهان: آفت دهان غیر عفونی است و نمی‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. به همین دلیل نگرانی برای انتقال آفت دهان وجود ندارد.
• زگیل دهانی: زگیل‌های دهانی از طریق تماس مستقیم با ویروس HPV منتقل می‌شوند و بنابراین مسری هستند. تماس دهانی با فرد مبتلا می‌تواند باعث انتقال ویروس و ایجاد زگیل در فرد دیگر شود.

 

دوره بهبود و درمان

 

• آفت دهان: آفت‌ها معمولا بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می‌یابند. این زخم‌ها معمولا پس از 7 تا 14 روز خود به خود درمان می‌شوند. در مواردی که درد شدید باشد، ممکن است از داروهای مسکن برای کاهش ناراحتی استفاده شود.
• زگیل دهانی: زگیل‌های دهانی ممکن است به درمان‌های خاصی نیاز داشته باشند. در برخی موارد امکان دارد پزشک نیاز به درمان‌های موضعی مانند کرم‌های ضد ویروس یا حتی جراحی برای برداشتن زگیل‌ها داشته باشد.

 

ریسک انتقال

 

• آفت دهان: آفت‌ها هیچ‌گونه نگرانی از نظر انتقال به دیگران ایجاد نمی‌کنند، زیرا آنها غیر مسری هستند.
• زگیل دهانی: زگیل‌های دهانی به دلیل ماهیت ویروسی‌شان می‌توانند از طریق تماس دهانی منتقل شوند و به این ترتیب خطر انتقال به دیگران وجود دارد.

با توجه به این موارد، درک صحیح تفاوت آفت دهان با زگیل دهانی برای تشخیص درست و انتخاب روش درمان مناسب اهمیت زیادی دارد. برای هردو وضعیت توصیه می‌شود که در صورت بروز علائم مشکوک، به پزشک مراجعه کنید تا از تشخیص دقیق و درمان به موقع برخوردار شوید.

 

 

تفاوت در روش‌های درمان آفت و زگیل دهانی

 

درمان آفت دهان و زگیل دهانی با توجه به تفاوت‌هایی که دارند، به شیوه‌های مختلفی انجام می‌شود. در ادامه روش‌های درمانی هرکدام آمده است:

 

درمان آفت دهان

 

روش‌های درمان آفت دهان عبارتند از:

1. برای کاهش خطر عفونت و کمک به بهبود زخم‌ها، دهان‌شویه‌هایی که خواص ضدعفونی‌کننده دارند، می‌توانند مفید باشند.
2. استفاده از ژل‌ها یا کرم‌هایی که حاوی مسکن‌ها و داروهای ضدالتهابی هستند، می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
3. در برخی موارد، مصرف مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش درد و راحت‌تر شدن غذا خوردن ممکن است توصیه شود.
4. خوردن غذاهای تند، اسیدی یا سفت می‌تواند درد آفت دهان را افزایش دهد، بنابراین مصرف این غذاها بهتر است محدود شود.
5. مسواک زدن به آرامی و استفاده از نخ دندان برای جلوگیری از عفونت‌های ثانویه اهمیت دارد.

 

درمان زگیل دهانی

 

روش‌های درمان زگیل دهانی عبارتند از:

1. برای درمان زگیل دهانی از داروهایی که خاصیت ضدویروسی دارند، مانند پمادها یا کرم‌هایی که به طور خاص برای مقابله با ویروس پاپیلومای انسانی طراحی شده‌اند، استفاده می‌شود.
2. لیزر درمانی یکی از روش‌های موثر برای برداشتن زگیل‌ها است که در مواردی که زگیل‌ها به طور طبیعی بهبود نمی‌یابند یا بزرگ هستند، استفاده می‌شود.
3. در کرایوتراپی (انجماد زگیل‌ها) از نیتروژن مایع برای انجماد زگیل‌ها و از بین بردن آن‌ها استفاده می‌شود. این درمان برای زگیل‌های کوچک و سطحی به‌کار می‌رود.
4. در مواردی که زگیل‌ها بزرگ یا مقاوم به درمان‌های دیگر هستند، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن زگیل‌ها باشد.

در تفاوت آفت دهان با زگیل دهانی می‌توان گفت که درمان آفت دهان راحت و سریع‌تر است، درحالی که درمان زگیل دهانی زمان‌برتر بوده و نیازمند درمان‌های تخصصی است.

 

آفت دهان چیست؟

 

آفت دهان (Aphthous stomatitis) نوعی زخم سطحی و دردناک است که در داخل دهان، معمولا روی سطح داخلی لب‌ها، گونه‌ها، لثه‌ها یا زبان ایجاد می‌شود. این زخم‌ها به رنگ سفید یا زرد بوده و اغلب با یک هاله قرمز رنگ در اطراف خود همراه هستند. آفت‌های دهانی می‌توانند در اندازه‌های مختلف ظاهر شوند؛ برخی کوچک و نقطه‌ای بوده، درحالی که برخی دیگر بزرگ‌تر شده و حتی به هم متصل می‌شوند.

این زخم‌ها غیرمسری هستند و به ‌صورت خودبه‌خود در عرض یک تا دو هفته بهبود می‌یابند. با این‌ حال در برخی موارد، زخم‌های آفتی ممکن است مکررا بازگردند و درد و ناراحتی ایجاد کنند. آفت دهان در کودکان نیز رایج است و می‌تواند بر تغذیه و صحبت‌کردن آن‌ها تأثیر بگذارد. علت دقیق آفت‌های دهانی هنوز به‌ طور کامل مشخص نیست، اما عواملی مانند استرس، ضعف سیستم ایمنی، کمبود برخی ویتامین‌ها و حساسیت‌های غذایی در بروز آن نقش دارند. شما می‌توانید عفونت موجود در دهان خود را با عصب کشی دندانی که به درمان ریشه نیاز دارد، بهبود ببخشید. 

 

 

انواع آفت های دهان کدامند؟

 

آفت‌های دهانی به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و مدت‌زمان بهبود متفاوتی دارند:

 

آفت‌های کوچک (Minor Aphthous Ulcers)

 

این نوع آفت رایج‌ترین نوع زخم دهانی است و حدود 80 درصد از موارد آفت را تشکیل می‌دهد. اندازه آن‌ها معمولا کمتر از 1 سانتی‌متر است و به شکل گرد یا بیضی با حاشیه‌ای قرمز و مرکز سفید یا زرد دیده می‌شوند. این زخم‌ها اغلب در قسمت داخلی لب‌ها، لثه‌ها یا روی زبان ایجاد می‌شوند. آفت‌های کوچک اغلب بدون نیاز به درمان خاصی، در عرض 7 تا 10 روز بهبود می‌یابند و جای زخم باقی نمی‌گذارند.

 

آفت‌های بزرگ (Major Aphthous Ulcers)

 

این نوع زخم‌ها نسبت به آفت‌های کوچک بزرگ‌تر و عمیق‌تر هستند و قطر آن‌ها معمولا بیش از 1 سانتی‌متر است. بهبود آن‌ها به زمان بیشتری نیاز دارد و ممکن است چندین هفته تا چند ماه طول بکشد. برخلاف آفت‌های کوچک، این نوع زخم‌ها می‌توانند دردناک‌تر باشند و حتی جای زخم نیز از خود بر جای بگذارند. آفت‌های بزرگ اغلب در افراد با سیستم ایمنی ضعیف‌تر یا کسانی که دچار بیماری‌های مزمن هستند بیشتر دیده می‌شوند.

 

آفت‌های هرپتی‌فرم (Herpetiform Ulcers)

 

این نوع آفت‌ها کوچک‌ترین و در عین حال شدیدترین نوع زخم‌های آفتی محسوب می‌شوند. برخلاف نام آن‌ها، هیچ ارتباطی با ویروس هرپس (تبخال) ندارند. آفت‌های هرپتی‌فرم معمولا به ‌صورت خوشه‌ای و در تعداد زیاد ظاهر می‌شوند و ممکن است تا 100 زخم ریز به ‌طور همزمان در دهان ایجاد شود. این نوع زخم‌ها دردناک هستند و گاهی اوقات به هم می‌پیوندند و زخم‌های نامنظم و بزرگ‌تری را تشکیل می‌دهند. مدت‌زمان بهبود این زخم‌ها اغلب بین 1 تا 2 هفته است.

فهمیدن تفاوت آفت دهان با زگیل دهانی اهمیت زیادی دارد، زیرا زگیل‌های دهانی معمولا ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) هستند و می‌توانند مسری باشند، درحالی که آفت‌های دهانی غیرمسری بوده و به دلایل ایجاد می‌شوند.

 

 

علائم آفت دهان

 

آفت دهان یک مشکل شایع است که علاوه‌بر ایجاد زخم‌های کوچک و دردناک، می‌تواند علائم دیگری را نیز به همراه داشته باشد. شدت این علائم بسته به نوع و اندازه آفت، وضعیت سیستم ایمنی بدن و سایر عوامل فردی متفاوت است. در ادامه رایج‌ترین علائم آفت دهان را بررسی می‌کنیم:

 

زخم‌های سفید یا زرد با هاله قرمز

 

مهم‌ترین مشخصه آفت‌های دهانی، زخم‌هایی با مرکز سفید یا زرد رنگ و یک حاشیه قرمز و ملتهب است. این زخم‌ها روی بخش‌های نرم داخل دهان، ازجمله داخل گونه‌ها، لثه‌ها، زبان و کام نرم ظاهر می‌شوند. اندازه آن‌ها می‌تواند از چند میلی‌متر تا بیش از یک سانتی‌متر متغیر باشد.

 

درد، از خفیف تا شدید 

 

درد یکی از آزاردهنده‌ترین علائم آفت دهان است. برخی افراد امکان دارند درد خفیفی را تجربه کنند که تنها هنگام خوردن یا صحبت کردن تشدید می‌شود، درحالی که برای برخی دیگر، درد آن‌قدر شدید است که حتی استراحت و خواب را مختل می‌کند.

 

احساس سوزش و تحریک‌پذیری

 

بسیاری از افراد قبل از ظاهر شدن زخم، احساس سوزش یا خارش در ناحیه مبتلا دارند. این احساس ممکن است از چند ساعت تا یکی دو روز قبل از ایجاد زخم ادامه داشته باشد. پس از تشکیل آفت، این ناحیه نسبت به غذاهای گرم، اسیدی و تند بسیار حساس‌تر می‌شود.

 

مشکل در غذا خوردن و نوشیدن

 

به دلیل حساسیت و درد در ناحیه آفت، خوردن غذاهای سفت، تند، ترش یا حتی نوشیدن مایعات داغ می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. برخی افراد برای کاهش درد، از خوردن برخی غذاها اجتناب می‌کنند که در صورت تداوم، ممکن است بر تغذیه و سلامت کلی بدن تأثیر بگذارد.

 

تورم غدد لنفاوی زیر فک و گردن

 

در مواردی که آفت شدید باشد یا همراه با عفونت‌های ثانویه رخ دهد، ممکن است غدد لنفاوی زیر فک و گردن متورم و حساس شوند. این موضوع نشان‌دهنده پاسخ سیستم ایمنی بدن به التهاب ایجاد شده است.

 

بوی بد دهان و طعم ناخوشایند

 

برخی افراد در کنار آفت، متوجه بوی بد دهان یا تغییر در طعم غذاها می‌شوند. این موضوع می‌تواند به دلیل التهاب و رشد باکتری‌ها در ناحیه زخم باشد.

 

 

دلایل ایجاد آفت دهان

 

آفت دهان یکی از مشکلات رایج دهانی بوده که علت دقیق آن هنوز به ‌طور کامل مشخص نشده است. ولی عوامل مختلفی می‌توانند در بروز این زخم‌های دردناک نقش داشته باشند. گاهی یک عامل به ‌تنهایی باعث ایجاد آفت می‌شود، اما در برخی موارد ترکیبی از چندین عامل زمینه‌ساز آن خواهد بود. در ادامه مهم‌ترین دلایل احتمالی ایجاد آفت دهان را بررسی می‌کنیم:

 

استرس و اضطراب

 

یکی از رایج‌ترین محرک‌های آفت دهان، استرس و فشارهای روحی است. استرس زیاد می‌تواند سیستم ایمنی را تضعیف کرده و باعث ایجاد التهاب در بدن، ازجمله در مخاط دهان شود. بسیاری از افراد متوجه می‌شوند که در دوره‌های پرتنش مانند زمان امتحانات، مشکلات کاری یا بحران‌های عاطفی، بیشتر دچار آفت‌های دهانی می‌شوند.

 

آسیب‌های دهانی

 

هرگونه آسیب فیزیکی به داخل دهان می‌تواند باعث تحریک و ایجاد زخم‌های آفتی شود. برخی از رایج‌ترین دلایل آسیب‌های دهانی عبارتند از:

1. گاز گرفتن تصادفی داخل لب یا گونه
2. استفاده از مسواک‌های زبر و سفت که باعث تحریک لثه و مخاط دهان می‌شوند.
3. دندان مصنوعی نامناسب یا بریس‌های ارتودنسی که به طور مداوم به بافت دهان فشار وارد می‌کنند.
4. مصرف غذاهای خیلی سخت یا ترد که ممکن است سطح داخلی دهان را خراش دهند.

 

تغییرات هورمونی

 

نوسانات هورمونی به‌ویژه در زنان، می‌تواند یکی از دلایل بروز آفت دهانی باشد. این تغییرات ممکن است در دوران قاعدگی، بارداری یا یائسگی رخ دهد و باعث حساس‌تر شدن مخاط دهان شود. برخی از زنان گزارش می‌دهند که آفت‌های دهانی آن‌ها در زمان‌های خاصی از چرخه قاعدگی بیشتر ظاهر می‌شود.

 

کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی

 

کمبود برخی مواد مغذی در بدن می‌تواند باعث ضعیف شدن سلامت عمومی دهان و افزایش احتمال ایجاد آفت شود. مهم‌ترین ویتامین‌ها و مواد معدنی که در پیشگیری از آفت نقش دارند عبارتند از:

1. ویتامین‌های گروه B (به‌ویژه B12) که برای سلامت سلول‌های مخاطی ضروری هستند.
2. آهن که در تولید گلبول‌های قرمز نقش دارد و کمبود آن می‌تواند باعث ضعف سیستم ایمنی شود.
3. روی (زینک) که نقش مهمی در ترمیم زخم‌ها و بهبود سریع‌تر آفت دارد.

 

بیماری‌های زمینه‌ای و مشکلات ایمنی

 

برخی از بیماری‌های مزمن و خودایمنی می‌توانند باعث افزایش احتمال بروز آفت دهان شوند، ازجمله:

1. بیماری کرون و کولیت اولسراتیو که هردو از بیماری‌های التهابی روده هستند و می‌توانند باعث بروز زخم‌های آفتی در دهان شوند.
2. لوپوس و بیماری بهجت که بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارند.
3. برخی بیماری‌های خونی که باعث کمبود گلبول‌های قرمز یا تضعیف سیستم ایمنی می‌شوند.

 

حساسیت‌های غذایی و مصرف برخی غذاها

 

برخی از غذاها می‌توانند باعث تحریک مخاط دهان و ایجاد آفت شوند، به‌ویژه اگر فردی به آن‌ها حساسیت داشته باشد. غذاهایی که معمولا با ایجاد آفت ارتباط دارند عبارتند از:

1. غذاهای اسیدی مانند مرکبات (پرتقال، لیمو، گریپ‌فروت)
2. غذاهای تند و ادویه‌دار
3. آجیل‌ها، به‌ویژه بادام و گردو
4. شکلات و قهوه که در برخی افراد می‌توانند محرک آفت باشند.

 

مصرف برخی داروها

 

برخی از داروها ممکن است به‌عنوان یکی از عوارض جانبی، باعث ایجاد یا تشدید آفت دهان شوند. این داروها شامل موارد زیر هستند:

1. داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
2. داروهای شیمی‌درمانی که سیستم ایمنی را ضعیف کرده و باعث زخم‌های دهانی می‌شوند.
3. برخی داروهای قلبی و فشار خون که می‌توانند مخاط دهان را تحریک کنند.

 

 

پیشگیری از آفت دهان

 

برای جلوگیری از بروز آفت دهان، رعایت یک رژیم غذایی متعادل و غنی از ویتامین‌ها، به‌ویژه ویتامین‌های B12 و C، بسیار مهم است. کمبود این ویتامین‌ها می‌تواند یکی از دلایل بروز آفت‌ها باشد. همچنین، کاهش استرس و اضطراب و مدیریت بهتر شرایط روحی می‌تواند به کاهش خطر بروز آفت دهان کمک کند. بهداشت دهان و دندان نیز نقش اساسی در پیشگیری دارد؛ مسواک زدن منظم و استفاده از دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده می‌تواند از بروز این زخم‌های دردناک جلوگیری کند.

 

برای درمان آفت دهانی چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

 

اگر آفت دهان شما به ‌طور مداوم عود می‌کند، بیش از دو هفته طول می‌کشد تا بهبود یابد، بسیار بزرگ و دردناک یا همراه با علائم دیگری مانند تب، خستگی یا تورم غدد لنفاوی است، باید با یک پزشک یا دندان‌پزشک مشورت کنید. در برخی موارد، آفت‌های مکرر می‌توانند نشانه‌ای از یک مشکل زمینه‌ای و کمبود مواد مغذی در سلامت عمومی باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را مطالعه کنید: درمان سریع آفت دهان: راهکارهای موثر برای درمان آفت دهان در کمترین زمان

زگیل دهانی چیست؟

 

زگیل دهانی (Oral warts) نوعی ضایعه خوش‌خیم است که در داخل دهان، روی زبان، لثه‌ها، سقف دهان، دیواره‌های داخلی گونه یا حتی در ناحیه گلو ایجاد می‌شود. این زگیل‌ها به دلیل عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) به وجود می‌آیند و می‌توانند از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده، مانند بوسیدن یا استفاده مشترک از وسایل شخصی، منتقل شوند.

زگیل دهانی پس از مواجهه با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) بین چند هفته تا چند ماه ظاهر می‌شود. با این حال، زمان دقیق بروز زگیل‌ها می‌تواند بسته به نوع ویروس و وضعیت سیستم ایمنی بدن هر فرد متفاوت باشد. در برخی موارد ممکن است ظهور زگیل‌ها حتی تا یک سال پس از تماس با ویروس به تأخیر بیفتد.

زگیل‌های دهانی ممکن است به صورت تکی یا گروهی ظاهر شوند و از نظر شکل، گاهی به زائده‌های کوچک گل‌کلمی شباهت دارند. رنگ آن‌ها متغیر بوده و می‌تواند سفید، صورتی یا قرمز باشد. در بیشتر موارد زگیل‌های دهانی بدون درد هستند، اما در برخی شرایط ممکن است باعث ناراحتی، تحریک یا حتی مشکل در صحبت کردن و غذا خوردن شوند.

اگرچه زگیل‌های دهانی اغلب خطرناک نیستند، اما در بعضی موارد مخصوصا زمانی که رشد می‌کنند یا به تعداد زیادی ظاهر می‌شوند، نیاز به بررسی و درمان دارند. برای تشخیص و اطمینان از بی‌خطر بودن آن‌ها، مراجعه به پزشک یا دندان‌پزشک توصیه می‌شود.

 

 

انواع زگیل دهانی کدامند؟

 

زگیل دهانی انواع مختلفی دارد که بسته به نوع سویه HPV مسبب، علائم متفاوتی نشان می‌دهند:

 

پاپیلوم سنگفرشی

 

این نوع زگیل‌ها به شکل گل کلم و رنگ سفید ظاهر می‌شوند. بدون درد هستند اما در صورت بزرگ شدن ممکن است بلع یا صحبت کردن را دشوار کنند. سویه‌های ۶ و ۱۱ HPV مسئول ایجاد این زگیل‌ها هستند و در زبان، لثه‌ها یا داخل گونه‌ها ظاهر می‌شوند.

 

زگیل‌های معمولی 

 

این زگیل‌ها سطحی خشن دارند و بیشتر در پوست بدن دیده می‌شوند، ولی در موارد نادر می‌توانند در دهان نیز ظاهر شوند. معمولا خودبه‌خود بهبود می‌یابند و بیشتر در کودکان مشاهده می‌شوند. سویه‌های ۲ و ۴ HPV عامل بروز این نوع زگیل‌ها هستند.

 

کندیلوم آکومیناتا (زگیل تناسلی دهانی)

 

این زگیل‌ها در ناحیه تناسلی دیده می‌شوند، اما ممکن است در اثر تماس جنسی دهانی به دهان منتقل شوند. شکل آن‌ها شبیه گل کلم است و می‌توانند در زبان و لثه‌ها ایجاد شوند. سویه‌های ۶، ۲ و ۱۱ HPV عامل این نوع زگیل‌ها هستند.

 

هیپرپلازی اپی تلیال موضعی

 

در این نوع زگیل‌ها، پاپول‌های سفید یا صورتی در سطوح مخاطی زبان و لثه‌ها ایجاد می‌شود. این ضایعات خوش‌خیم هستند، ولی در مواردی ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. سویه‌های ۱۳ و ۳۲ HPV باعث بروز این نوع زگیل‌ها می‌شوند.

 

زگیل‌های مرکب

 

این نوع زگیل‌ها ترکیبی از ویژگی‌های مختلف زگیل‌ها دارند و ممکن است به صورت تجمعی در بخش‌هایی از دهان مانند زبان یا لثه‌ها دیده شوند. می‌توانند شامل زگیل‌های معمولی، پاپیلوم‌ها یا کندیلوم‌ها باشند.

 

 

علائم زگیل دهانی

 

زگیل‌های دهانی می‌توانند علائم مختلفی ایجاد کنند که شدت آن‌ها در هر فرد ممکن است متفاوت باشد. این علائم شامل موارد زیر است:

 

وجود توده‌های بی‌درد در رنگ‌های مختلف

 

معمولا زگیل‌های دهانی به صورت توده‌های کوچک، بی‌درد و بدون التهاب ظاهر می‌شوند. این توده‌ها ممکن است در هر ناحیه‌ای از دهان یا گلو ایجاد شوند و به شکل ناهموار یا زبر هستند. آنها می‌توانند رنگ‌های مختلفی داشته باشند که شامل سفید، صورتی و قرمز هستند. رنگ آن‌ها به نوع ویروس و موقعیت در دهان بستگی دارد.

 

بافت ناهموار و شبیه گل کلم

 

بیشتر زگیل‌ها بافتی زبر و ناهموار دارند که شبیه به گل کلم یا زگیل‌های پوستی است. این ویژگی می‌تواند به تشخیص آن‌ها کمک کند.

 

عدم درد

 

برخلاف آفت دهان که معمولا دردناک است، زگیل‌های دهانی بیشتر اوقات بدون درد هستند. این یکی از تفاوت آفت دهان با زگیل دهانی به شمار می‌آید.

 

امکان عود و ناراحتی در بلع و صحبت کردن

 

زگیل‌های دهانی ممکن است در مواردی باعث ناراحتی یا درد هنگام خوردن غذا، صحبت کردن یا بلع شوند. همچنین، در برخی افراد ممکن است به طور مکرر عود کنند و مشکلاتی را در زندگی روزمره ایجاد نمایند.

 

خطرات احتمالی مانند سرطان

 

برخی از انواع ویروس HPV که باعث ایجاد زگیل دهانی می‌شوند، با خطر ابتلا به سرطان دهان و حلق در ارتباط هستند. این خطر در همه موارد وجود نداشته و به نوع ویروس و عوامل دیگر بستگی دارد.

 

مشکلات تنفسی

 

در موارد شدیدتر، زگیل‌های دهانی بزرگ می‌توانند راه‌های تنفسی را مسدود کرده و مشکلاتی همچون دشواری در تنفس ایجاد کنند.

با این حال در بسیاری از موارد، افراد مبتلا به زگیل دهانی هیچ علامتی ندارند و تنها هنگام معاینه توسط دندانپزشک یا پزشک متوجه وجود آن‌ها می‌شوند.

 

 

علت ایجاد زگیل دهانی

 

زگیل دهانی به دلیل عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. این ویروس انواع مختلفی دارد و برخی از آن‌ها می‌توانند باعث بروز زگیل در دهان شوند. انتقال HPV معمولا از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده یا استفاده از وسایل شخصی مشترک اتفاق می‌افتد. در ادامه، دلایل اصلی ابتلا به زگیل دهانی را بررسی می‌کنیم:

 

تماس مستقیم با فرد آلوده

 

ویروس HPV از طریق تماس پوستی یا مخاطی منتقل می‌شود. بوسیدن، تماس دهانی با فرد آلوده یا حتی استفاده از ظروف و مسواک مشترک می‌تواند احتمال انتقال را افزایش دهد. در این حالت، پوست یا غشاهای مخاطی فرد سالم با ترشحات یا زخم‌های دهانی فرد مبتلا به HPV در تماس قرار می‌گیرد و منجر به عفونت می‌شود.

 

رابطه دهانی با فرد مبتلا

 

یکی از مهم‌ترین راه‌های انتقال HPV به دهان، داشتن رابطه دهانی با فردی بوده که به این ویروس آلوده است. انواع خاصی از HPV که باعث ایجاد زگیل‌های تناسلی می‌شوند، می‌توانند به ناحیه دهان منتقل شده و منجر به زگیل دهانی شوند. این انتقال می‌تواند حتی در صورت عدم وجود علائم در فرد آلوده رخ دهد.

 

ضعف سیستم ایمنی

 

افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند بیماران مبتلا به HIV یا افرادی که داروهای سرکوب‌کننده ایمنی مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به زگیل دهانی هستند. سیستم ایمنی ضعیف نمی‌تواند به‌خوبی با ویروس HPV مبارزه کند و اجازه می‌دهد که ویروس در دهان رشد کند. این افراد ممکن است دچار زگیل‌هایی شوند که به سختی درمان می‌شوند.

 

استفاده از وسایل شخصی مشترک 

 

استفاده از وسایل شخصی مانند لیوان، قاشق، چنگال یا مسواک فرد آلوده می‌تواند ویروس HPV را به دهان فرد سالم منتقل کند. ویروس می‌تواند برای مدتی روی سطوح باقی بماند و با استفاده از این وسایل، فرد سالم در معرض عفونت قرار می‌گیرد. برای جلوگیری از انتقال ویروس، استفاده از وسایل شخصی به صورت انحصاری و شستشوی مرتب آن‌ها ضروری است.

 

آسیب به بافت‌های دهانی

 

وجود زخم‌های کوچک، ترک‌خوردگی یا بریدگی در دهان می‌تواند راه ورود ویروس HPV را هموار کند. گاز گرفتن لب، استفاده از دندان مصنوعی نامناسب یا حتی مصرف غذاهای خشک و تیز که باعث زخم در دهان می‌شوند، می‌توانند به راحتی HPV را وارد دهان کنند. آسیب به بافت‌های دهانی، به‌ویژه در افرادی که تماس زیادی با افراد آلوده دارند، خطر ابتلا به زگیل دهانی را افزایش می‌دهد.

 

مصرف دخانیات و الکل

 

استعمال سیگار و مصرف الکل می‌تواند باعث کاهش مقاومت دهان در برابر عفونت‌ها شود. مصرف این مواد باعث خشک شدن دهان و کاهش توانایی ترمیم زخم‌های دهانی می‌شود که به نوبه خود، زمینه را برای نفوذ ویروس‌های مانند HPV فراهم می‌کند. همچنین، این مواد می‌توانند به مخاط دهان آسیب زده و باعث تحریک و افزایش حساسیت به ویروس‌ها شوند.

 

تماس با سطوح آلوده

 

در برخی موارد، تماس با سطوح آلوده به ویروس HPV (مانند حوله، لیوان یا لوازم بهداشتی) و سپس تماس دست با دهان می‌تواند منجر به انتقال ویروس شود. ویروس HPV می‌تواند برای مدت طولانی روی سطوح زنده بماند و به راحتی از طریق دست‌ها به دهان منتقل شود. این انتقال می‌تواند به‌ویژه در محیط‌های عمومی یا هنگام استفاده از وسایل شخصی مشترک اتفاق بیفتد.

با توجه به این دلایل، رعایت بهداشت فردی، پرهیز از تماس با افراد آلوده و تقویت سیستم ایمنی از راه‌های کاهش خطر ابتلا به زگیل دهانی محسوب می‌شوند. تفاوت آفت دهان با زگیل دهانی در علت ایجاد کاملا مشخص است.

 

 

پیشگیری از زگیل دهانی

 

برای پیشگیری از زگیل دهانی، یکی از مهم‌ترین موارد رعایت بهداشت دهان و دندان است. از آنجا که این ویروس از طریق تماس دهانی منتقل می‌شود، پرهیز از تماس‌های دهانی با افرادی که زگیل دهانی دارند، ضروری است. همچنین، مراقبت از بهداشت دهان در طول روابط جنسی نیز به کاهش انتقال این ویروس کمک می‌کند. در کنار این موارد، واکسن HPV یکی از بهترین روش‌های پیشگیری از ابتلا به زگیل دهانی است که در افراد جوان و پیش از شروع روابط جنسی توصیه می‌شود.

 

برای درمان زگیل دهانی چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

 

در صورتی که زگیل‌های دهانی شما دردناک، بزرگتر یا باعث ناراحتی شدید در هنگام غذا خوردن، صحبت کردن یا بلعیدن شوند، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر زگیل‌ها به طور مکرر بازگردند یا باعث مسدود شدن راه‌های تنفسی شوند، لازم است به پزشک مراجعه کنید تا از نظر تشخیص و درمان مناسب ارزیابی شوید. اگر زگیل‌ها با علائم غیرمعمولی مانند خونریزی یا تغییرات ظاهری همراه شوند نیز باید از پزشک کمک بگیرید.

 

روش های تشخیص آفت و زگیل دهانی

 

تشخیص تفاوت بین آفت دهان و زگیل دهانی معمولا نیاز به مراجعه به پزشک یا دندانپزشک دارد. پزشک با معاینه دقیق دهان و بررسی ویژگی‌های ظاهری ضایعه، مانند اندازه، شکل، رنگ و بافت آن، می‌تواند به تشخیص صحیح برسد. در برخی موارد ممکن است پزشک برای تایید دقیق‌تر تشخیص، نمونه‌برداری از ضایعه انجام دهد.

به طور کلی، آفت دهان به صورت زخم‌های کوچک و دردناک ظاهر می‌شود که رنگ آن‌ها سفید یا زرد است و معمولا طی یک یا دو هفته بهبود می‌یابد. از طرفی، زگیل‌های دهانی به صورت برجستگی‌های کوچک و بدون درد دیده می‌شوند که رنگشان سفید، صورتی یا قرمز است و امکان دارند مدت‌زمان طولانی‌تری در دهان باقی بمانند.

 

نتیجه گیری: شناخت دقیق مشکلات دهانی برای درمان بهتر

 

درنهایت، تفاوت آفت دهان با زگیل دهانی نه تنها در ظاهر آنها بلکه در علت بروز، علائم و روش‌های درمانی نیز کاملا مشهود است. آفت دهان معمولا به‌عنوان یک زخم غیرعفونی و دردناک در داخل دهان شناخته می‌شود که به سرعت بهبود می‌یابد، درحالی که زگیل دهانی به دلیل عفونت ویروسی و قابلیت انتقال به دیگران نیازمند درمان‌های خاصی است.

شناخت این تفاوت‌ها به شما امکان می‌دهد که بتوانید به‌ طور موثرتر برای درمان و پیشگیری از هریک از این مشکلات اقدام کنید.

برای تشخیص صحیح و درمان مناسب مشکلات دهانی مانند آفت دهان و زگیل دهانی، مشاوره با یک متخصص دندانپزشکی ضروری است. کلینیک دکتر عبادیان با تیم متخصص خود آماده بوده تا بهترین خدمات درمانی را در زمینه مشکلات دهان و دندان ارائه دهد و شما را در مسیر بهبودی سریع و مطمئن یاری کند.